Voor Vlaanderen zijn mensenrechten niet alleen een juridische en ethische verplichting ten opzichte van de eigen burgers, maar ook richtinggevend voor het buitenlands beleid. Een proactief internationaal mensenrechtenbeleid draagt ontegensprekelijk bij aan de Vlaamse langetermijnbelangen vermits het genot van mensenrechten zorgt voor meer vrede, veiligheid en economische en sociale vooruitgang in de wereld.
Op 9 december 2011 werd het document Mensenrechten en het Vlaams Internationaal Beleid 2012 aangenomen door de Vlaamse Regering. Dit was een eerste expliciete stellingname over de plaats van mensenrechten in het Vlaams buitenlands beleid.
Concreet werden daarin volgende twee beleidsdoelstellingen opgenomen:
- Vlaanderen garandeert de naleving van de mensenrechten op de beleidsdomeinen die tot zijn bevoegdheid behoren;
- De aangegane mensenrechtenverbintenissen uitdragen in de internationale relaties die Vlaanderen onderhoudt en de activiteiten die het ontplooit in het kader van zijn internationaal beleid.
Het Vlaams buitenlands mensenrechtenbeleid vertrekt vanuit 7 uitgangspunten:
- Zorgen voor een snelle parlementaire instemming met mensenrechtenverdragen en eventuele bijkomende engagementen nemen.
- Inzetten op interne vorming over mensenrechten, hun impact op het beleid en de gevolgen voor de Vlaamse regelgeving.
- Klemtoon op vier mensenrechtengroepen in het buitenlandse beleid:
- respect voor de fysieke integriteit van elke persoon - strijd tegen alle vormen van discriminatie - respect voor de rechten van het kind - bevordering van het recht op behoorlijke arbeidsomstandigheden
- Investeren in toenemend respect voor sociale grondrechten in groei- en ontwikkelingslanden.
- Gebruik van het criterium “goed bestuur” voor bilaterale samenwerking met andere landen en regio’s.
- Rekening houden met het multilaterale en Europese kader en er ook gebruik van maken om Vlaamse bekommernissen op internationale fora aan te kaarten.
- Blijvend aandacht besteden aan een evenwichtige en verantwoorde afweging van ethische, economische en veiligheidselementen in de uitvoering van het Wapenhandeldecreet.